ગુજરાત, ભારતનું એક એવું રાજ્ય છે જે પોતાની સમૃદ્ધ સંસ્કૃતિ, ઐતિહાસિક વારસો અને અદ્ભુત સ્થાપત્ય માટે જાણીતું છે. આ રાજ્યના ઐતિહાસિક સ્થળો વિશ્વભરના પર્યટકો અને ઇતિહાસપ્રેમીઓને આકર્ષે છે. લક્ષ્મી વિલાસ પેલેસની ભવ્યતાથી લઈને દ્વારકાધીશ મંદિરની આધ્યાત્મિક શાંતિ અને ધોલાવીરાના પ્રાચીન અવશેષો સુધી, ગુજરાતનો ઇતિહાસ દરેક પગથિયે જીવંત થાય છે. આ બ્લોગમાં, અમે તમને ગુજરાતના 17 શ્રેષ્ઠ ઐતિહાસિક સ્થળોની યાત્રા પર લઈ જઈશું, જેમાં સ્થળની વિશેષતાઓ, સમય, પ્રવેશ ફી અને કેવી રીતે પહોંચવું તેની માહિતી સામેલ છે. ચાલો, આ ઐતિહાસિક યાત્રા શરૂ કરીએ!
ગુજરાતના ઐતિહાસિક સ્થળોનું મહત્વ
ગુજરાતનો ઇતિહાસ હજારો વર્ષો જૂનો છે, જેમાં સિંધુ ખીણ સંસ્કૃતિ, મૌર્ય, ગુપ્ત, ચાલુક્ય, અને મુઘલ યુગના નિશાન જોવા મળે છે. આ સ્થળો માત્ર ઇતિહાસની વાર્તાઓ જ નથી કહેતા, પરંતુ ગુજરાતની સાંસ્કૃતિક વિવિધતા અને કલાત્મક શ્રેષ્ઠતાને પણ દર્શાવે છે. દરેક સ્થળની પોતાની વિશિષ્ટ વાર્તા છે, જે પર્યટકોને ભૂતકાળની ઝાંખી આપે છે.
શા માટે ગુજરાતના ઐતિહાસિક સ્થળોની મુલાકાત લેવી?
- સ્થાપત્યની શ્રેષ્ઠતા: ઇન્ડો-સરસેનિક, મારુ-ગુર્જર અને ગોથિક શૈલીના નમૂનાઓ.
- ધાર્મિક મહત્વ: દ્વારકાધીશ અને સોમનાથ જેવા મંદિરો આધ્યાત્મિક શાંતિ આપે છે.
- ઇતિહાસની શોધ: ધોલાવીરા અને ચંપાનેર જેવા સ્થળો પ્રાચીન સંસ્કૃતિની ઝાંખી આપે છે.
- ફોટોગ્રાફીની તક: કોતરણી, નકશીકામ અને લેન્ડસ્કેપ ફોટોગ્રાફરો માટે આદર્શ.
ગુજરાતના ટોપ 17 ઐતિહાસિક સ્થળો
1. લક્ષ્મી વિલાસ પેલેસ: વડોદરાના રાજવી પરિવારનું નિવાસસ્થાન
લક્ષ્મી વિલાસ પેલેસ ગુજરાતનું એક ભવ્ય ઐતિહાસિક સ્થળ છે, જે વડોદરાના ગાયકવાડ રાજવી પરિવારનું નિવાસસ્થાન છે. 1890માં મહારાજા સયાજીરાવ ગાયકવાડ III દ્વારા બનાવવામાં આવેલો આ પેલેસ 500 એકરમાં ફેલાયેલો છે. તેનું ઇન્ડો-સરસેનિક સ્થાપત્ય અને ભવ્ય આંતરિક ભાગ દરેક મુલાકાતીને આશ્ચર્યચકિત કરે છે. આ પેલેસ બકિંગહામ પેલેસ કરતાં ચાર ગણો મોટો છે, જે તેને વિશ્વના સૌથી મોટા ખાનગી નિવાસોમાંનું એક બનાવે છે.
હાઈલાઈટ્સ
- ઝૂ, ખાનગી રેલવે, મ્યુઝિયમ, અને ગોલ્ફ કોર્સ.
- દરબાર હોલમાં ઘણી બોલિવૂડ ફિલ્મોનું શૂટિંગ થયું છે.
જરૂરી વિગતો
- સમય: સવારે 9:00થી સાંજે 5:00 (સોમવાર સિવાય).
- પ્રવેશ ફી: ભારતીયો માટે ₹225, વિદેશીઓ માટે ₹400 (પેલેસ); ₹80 અને ₹150 (મ્યુઝિયમ).
- સ્થળ: J N Marg, Moti Baug, Vadodara, Gujarat 390001.
- કેવી રીતે પહોંચવું: વડોદરા એરપોર્ટ અથવા રેલવે સ્ટેશનથી ટેક્સી.
2. દ્વારકાધીશ મંદિર: હિન્દુ તીર્થસ્થળ
દ્વારકાધીશ મંદિર, જેને જગત મંદિર તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, ભગવાન કૃષ્ણને સમર્પિત એક મહત્વપૂર્ણ ચારધામ તીર્થસ્થળ છે. 2200 વર્ષ જૂનું આ મંદિર 72 થાંભલાઓ પર ટકેલું છે અને પાંચ માળનું છે. ગોમતી નદીના કિનારે આવેલું આ મંદિર જન્માષ્ટમી દરમિયાન ખાસ રીતે શણગારવામાં આવે છે, જે તેને એક આધ્યાત્મિક અનુભવ બનાવે છે.
હાઈલાઈટ્સ
- ચારધામનું ધાર્મિક મહત્વ.
- જન્માષ્ટમી ઉત્સવની ઉજવણી.
જરૂરી વિગતો
- સમય: સવારે 6:30થી બપોરે 1:00 અને સાંજે 5:00થી 9:30.
- પ્રવેશ ફી: મફત.
- સ્થળ: Dwarka, Gujarat 361335.
- કેવી રીતે પહોંચવું: જામનગર એરપોર્ટ (45 કિમી) અથવા દ્વારકા રેલવે સ્ટેશનથી ટેક્સી/બસ.
3. ધોલાવીરા: યુનેસ્કો વર્લ્ડ હેરિટેજ સાઈટ
ધોલાવીરા એ સિંધુ ખીણ સંસ્કૃતિનું 4500 વર્ષ જૂનું ખોદકામ સ્થળ છે, જે 1967માં J.P. Joshi દ્વારા શોધાયું હતું. કચ્છના ભચાઉ તાલુકામાં આવેલું આ સ્થળ રણ ઉત્સવ દરમિયાન મુલાકાત લેવા યોગ્ય છે. અહીંની પાણીની સંગ્રહ પ્રણાલી અને પ્રાચીન નિશાનીઓ ઇતિહાસપ્રેમીઓને આકર્ષે છે.
હાઈલાઈટ્સ
- વિશ્વના સૌથી જૂના સાઈનબોર્ડ્સ.
- પ્રાચીન ટેરાકોટા ઘરેણાં અને અવશેષો.
જરૂરી વિગતો
- સમય: સૂર્યોદયથી સૂર્યાસ્ત.
- પ્રવેશ ફી: મફત.
- સ્થળ: Khadir Bet, Gujarat.
- કેવી રીતે પહોંચવું: ભુજથી રોડ ટ્રીપ (5 કલાક).
4. વિજય વિલાસ પેલેસ: કચ્છના રાજવી પરિવારનું ઘર
માંડવી બીચ પર આવેલો વિજય વિલાસ પેલેસ 1929માં રાઓ વિજયરાજ જી દ્વારા બનાવવામાં આવ્યો હતો. આ પેલેસ કચ્છના જાડેજા શાસકોનું ઉનાળુ નિવાસસ્થાન હતું. રાજપૂત, મુઘલ અને વિક્ટોરિયન સ્થાપત્યનું મિશ્રણ અહીં જોવા મળે છે. આ 450 એકરનો પેલેસ હવે આંશિક રીતે હેરિટેજ રિસોર્ટમાં રૂપાંતરિત થયો છે.
હાઈલાઈટ્સ
- મેનિક્યોર્ડ ગાર્ડન અને 2 કિમી લાંબો ખાનગી બીચ.
- લક્ઝરી હેરિટેજ રિસોર્ટ.
જરૂરી વિગતો
- સમય: સવારે 9:00થી સાંજે 6:00.
- પ્રવેશ ફી: ₹50 (વાહન માટે ₹10 વધારાની; કેમેરા માટે ₹20).
- સ્થળ: Vijay Vilas Palace Road, Mandvi Rural, Gujarat 370465.
- કેવી રીતે પહોંચવું: ભુજથી બસ/ટેક્સી.
5. સન ટેમ્પલ, મોઢેરા: ચાલુક્ય વંશનું અદ્ભુત સ્થાપત્ય
મોઢેરા સન ટેમ્પલ, પુષ્પાવતી નદીના કિનારે આવેલું, 1026માં ચાલુક્ય વંશના ભીમા I દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું હતું. આ હિન્દુ મંદિર સૂર્ય દેવને સમર્પિત છે અને મારુ-ગુર્જર સ્થાપત્યનું શ્રેષ્ઠ ઉદાહરણ છે. આજે આ સ્થળ પૂજા માટે નથી, પરંતુ પર્યટન અને ઇતિહાસની શોધ માટે ખુલ્લું છે.
હાઈલાઈટ્સ
- મારુ-ગુર્જર સ્થાપત્ય.
- ભારતના સાત અજાયબીઓમાંનું એક ગણાય છે.
જરૂરી વિગતો
- સમય: સવારે 6:00થી સાંજે 6:00.
- પ્રવેશ ફી: મફત.
- સ્થળ: Mehsana – Becharaji Rd, Modhera, Gujarat 384212.
- કેવી રીતે પહોંચવું: અમદાવાદથી ટ્રેન/બસ, પછી ટેક્સી.
6. સોમનાથ મંદિર: પ્રખ્યાત જ્યોતિર્લિંગ
સોમનાથ મંદિર ભગવાન શિવના 12 જ્યોતિર્લિંગોમાંથી પ્રથમ છે. અરબી સમુદ્રના કિનારે આવેલું આ મંદિર ઘણી વખત નષ્ટ અને પુનઃનિર્માણ પામ્યું છે, જેમાં 1951માં ચાલુક્ય શૈલીમાં તેનું તાજેતરનું નવનિર્માણ થયું. મોબાઈલ, કેમેરા જેવી ઈલેક્ટ્રોનિક વસ્તુઓ અંદર લઈ જવા પર પ્રતિબંધ છે.
હાઈલાઈટ્સ
- ઐતિહાસિક અને ધાર્મિક મહત્વ.
- રાત્રે 8:00થી 9:00 દરમિયાન લાઈટ એન્ડ સાઉન્ડ શો.
જરૂરી વિગતો
- સમય: સવારે 6:00થી રાત્રે 9:00 (દર્શન: 7:00, 12:00, 7:00).
- પ્રવેશ ફી: મફત.
- સ્થળ: Somnath Mandir Rd, Veraval, Gujarat 362268.
- કેવી રીતે પહોંચવું: દીઉ એરપોર્ટ (65 કિમી) અથવા વેરાવળ રેલવે (6 કિમી).
7. રાણી કી વાવ: વિશાળ સ્ટેપવેલ
રાણી કી વાવ, 1063માં રાણી ઉદયમતી દ્વારા રાજા ભીમદેવ Iની યાદમાં બનાવવામાં આવી હતી. પાટણમાં આવેલી આ યુનેસ્કો વર્લ્ડ હેરિટેજ સાઈટ સરસ્વતી નદીના પાણીનો ઉપયોગ કરવા માટે બનાવવામાં આવી હતી. તેનું મારુ-ગુર્જર સ્થાપત્ય અને 1500થી વધુ શિલ્પો તેને અનોખું બનાવે છે.
હાઈલાઈટ્સ
- શિલ્પો અને જટિલ ડિઝાઈન.
- યુનેસ્કો વર્લ્ડ હેરિટેજ સાઈટ.
જરૂરી વિગતો
- સમય: સવારે 8:00થી સાંજે 6:00.
- પ્રવેશ ફી: ભારતીયો માટે ₹5, વિદેશીઓ માટે ₹128.
- સ્થળ: Mohan Nagar Society, Patan, Gujarat 384265.
- કેવી રીતે પહોંચવું: અમદાવાદથી બસ (3.5 કલાક).
8. નાની દમણ ફોર્ટ: સુંદર કિલ્લો
નાની દમણ ફોર્ટ, અથવા સેન્ટ જેરોમ ફોર્ટ, 1672માં પોર્ટુગીઝ વાઈસરોય ડોમ જેરોનિમો દ્વારા બનાવવામાં આવ્યો. આ નાનો કિલ્લો તેના ત્રણ બેસ્ટિયન અને બે દરવાજાઓ માટે જાણીતો છે. સેન્ટ જેરોમની પ્રતિમા અને આસપાસનું દૃશ્ય તેને આકર્ષક બનાવે છે.
હાઈલાઈટ્સ
- ચર્ચ ઓફ આવર લેડી ઓફ ધ સી.
- નજીકના નાની દમણ જેટી અને ગાંધી પાર્ક.
જરૂરી વિગતો
- સમય: સવારે 8:00થી બપોરે 4:00.
- પ્રવેશ ફી: ₹15.
- સ્થળ: Nani Daman, Daman and Diu 396210.
- કેવી રીતે પહોંચવું: વાપી રેલવે (12 કિમી)થી ઓટો.
9. સિદી સૈયદ મસ્જીદ: અદ્ભુત સુલ્તાનેટ રચના
સિદી સૈયદ મસ્જીદ 1573માં સુલ્તાન અહમદ શાહના ગુલામ સિદી સૈયદ દ્વારા બનાવવામાં આવી હતી. અમદાવાદમાં આવેલી આ મસ્જીદ ઇન્ડો-સરસેનિક શૈલી અને જટિલ જાળીઓ માટે પ્રખ્યાત છે. તેનું આંતરિક ભાગ ખૂબસૂરત છે.
હાઈલાઈટ્સ
- જટિલ જાળીનું કામ.
- ઇન્ડો-સરસેનિક સ્થાપત્ય.
જરૂરી વિગતો
- સમય: સવારે 7:00થી સાંજે 6:00.
- પ્રવેશ ફી: મફત.
- સ્થળ: Bhadra Rd, Ahmedabad, Gujarat 380001.
- કેવી રીતે પહોંચવું: અમદાવાદથી બસ/ટેક્સી.
10. ઓલ્ડ ફોર્ટ ઓફ સુરત: તુઘલક વંશનું નિશાન
14મી સદીમાં મુહમ્મદ તુઘલક દ્વારા બનાવવામાં આવેલો સુરતનો ઓલ્ડ ફોર્ટ ભીલો સામે રક્ષણ માટે બનાવાયો હતો. તાપી નદીના કિનારે આવેલો આ ફોર્ટ હાલમાં જાળવણી હેઠળ છે, પરંતુ તેનું દૃશ્ય અને ઇતિહાસ આકર્ષક છે.
હાઈલાઈટ્સ
- તાપી નદીનું મનોહર દૃશ્ય.
- ઐતિહાસિક વાર્તાઓ.
જરૂરી વિગતો
- સમય: સવારે 10:00થી સાંજે 6:00.
- પ્રવેશ ફી: મફત.
- સ્થળ: Chowk Bazar, Surat, Gujarat 395003.
- કેવી રીતે પહોંચવું: સુરત રેલવે/એરપોર્ટથી ટેક્સી.
11. દીઉ ફોર્ટ: પોર્ટુગીઝનું અજાયબી
1535માં પોર્ટુગીઝ દ્વારા બનાવવામાં આવેલો દીઉ ફોર્ટ ‘પ્રાસા દે દીઉ’ તરીકે ઓળખાય છે. 424 વર્ષ સુધી પોર્ટુગીઝ શાસન હેઠળ રહેલો આ ફોર્ટ પોર્ટુગલની સાત અજાયબીઓમાંનું એક છે. અહીંની ત્રણ ચર્ચ અને શિવ મંદિર ખૂબ આકર્ષક છે.
હાઈલાઈટ્સ
- અનોખું સ્થાપત્ય.
- દરિયાઈ જેટી અને દૃશ્ય.
જરૂરી વિગતો
- સમય: સૂર્યોદયથી સૂર્યાસ્ત.
- પ્રવેશ ફી: મફત.
- સ્થળ: Fort Road, Diu, Daman and Diu 362520.
- કેવી રીતે પહોંચવું: દીઉ એરપોર્ટ (7 કિમી) અથવા ઉના રેલવે (12 કિમી).
12. ચંપાનેર-પાવાગઢ આર્કિયોલોજિકલ પાર્ક: યુનેસ્કો સાઈટ
ચંપાનેર-પાવાગઢ આર્કિયોલોજિકલ પાર્ક યુનેસ્કો વર્લ્ડ હેરિટેજ સાઈટ છે, જે પાવાગઢ ટેકરીઓથી ઘેરાયેલું છે. અહીં હિન્દુ અને ઇસ્લામિક સ્થાપત્યનું મિશ્રણ જોવા મળે છે, જે ઇતિહાસ અને પૌરાણિક કથાઓને દર્શાવે છે.
હાઈલાઈટ્સ
- હિન્દુ અને ઇસ્લામિક ડિઝાઈન.
- પૌરાણિક મહત્વ.
જરૂરી વિગતો
- સમય: સવારે 8:30થી સાંજે 5:00.
- પ્રવેશ ફી: ₹30.
- સ્થળ: Champaner, Gujarat 389360.
- કેવી રીતે પહોંચવું: વડોદરા એરપોર્ટ/રેલવે (42-48 કિમી)થી ટેક્સી.
13. પ્રાગ મહેલ, ભુજ: સ્થાપત્યની અજાયબી
19મી સદીમાં બનાવવામાં આવેલો પ્રાગ મહેલ ગોથિક શૈલીની બારીઓ અને કોરિન્થિયન થાંભલાઓ માટે પ્રખ્યાત છે. પ્રાગમલજી IIના શાસન દરમિયાન કર્નલ હેનરી સેન્ટ વિલ્કિન્સ દ્વારા ડિઝાઈન કરાયેલો આ મહેલ બોલિવૂડ ફિલ્મોમાં જોવા મળે છે.
હાઈલાઈટ્સ
- બીજું સૌથી ઊંચું ઘડિયાળ ટાવર.
- મ્યુઝિયમ અને રાજવી અવશેષો.
જરૂરી વિગતો
- સમય: સવારે 9:00થી 10:00 અને બપોરે 3:00થી 6:00.
- પ્રવેશ ફી: ₹20.
- સ્થળ: Darbar Gadh Rd, Bhuj, Gujarat 370001.
- કેવી રીતે પહોંચવું: ભુજ એરપોર્ટ/રેલવેથી ટેક્સી.
14. આઈના મહેલ: સપનાઓનો મહેલ
18મી સદીમાં લખપતજીના શાસન દરમિયાન રામ સિંહ મલમ દ્વારા બનાવવામાં આવેલો આઈના મહેલ 2001ના ભૂકંપમાં નષ્ટ થયો હતો, પરંતુ પછી તેનું નવનિર્માણ થયું. હમીરસર તળાવની નજીક આવેલો આ મહેલ તેના અરીસાઓના હોલ માટે પ્રખ્યાત છે.
હાઈલાઈટ્સ
- અરીસાઓનો હોલ.
- કલા અને અવશેષોનો સંગ્રહ.
જરૂરી વિગતો
- સમય: સવારે 9:00થી 10:00 અને બપોરે 3:00થી 6:00.
- પ્રવેશ ફી: ₹10.
- સ્થળ: Darbargadh Chowk, Bhuj, Gujarat 370001.
- કેવી રીતે પહોંચવું: ભુજથી ટેક્સી.
15. ચંપાનેર જૈન મંદિર: ધાર્મિક કેન્દ્ર
14-15મી સદીનું ચંપાનેર જૈન મંદિર ગુજરાતનું મહત્વપૂર્ણ જૈન તીર્થસ્થળ છે. તેના તીર્થંકરોના પથ્થરના કોતરણીઓ આકર્ષક છે. આ મંદિર સમયાંતરે નવીનીકરણ પામ્યું છે.
હાઈલાઈટ્સ
- સુંદર પથ્થરની કોતરણી.
- જૈન ધર્મનું મહત્વ.
જરૂરી વિગતો
- સમય: સવારે 9:00થી સાંજે 6:00.
- પ્રવેશ ફી: મફત.
- સ્થળ: Old City, Bhadra, Ahmedabad, Gujarat 380001.
- કેવી રીતે પહોંચવું: અમદાવાદથી બસ/ટેક્સી.
16. ભદ્રા ફોર્ટ અને તીન દરવાઝા: જટિલ કોતરણી
અમદાવાદમાં આવેલો ભદ્રા ફોર્ટ 44 એકરમાં ફેલાયેલો છે અને ભદ્રકાળી મંદિર માટે જાણીતો છે. તેની જટિલ કોતરણી, ફ્રેસ્કો અને શાંત વાતાવરણ તેને આકર્ષક બનાવે છે. નજીકનો તીન દરવાઝા પણ એક ઐતિહાસિક નિશાની છે.
હાઈલાઈટ્સ
- ભદ્રકાળી મંદિર અને તીન દરવાઝા.
- ફોટોગ્રાફી માટે આદર્શ.
જરૂરી વિગતો
- સમય: સવારે 9:00થી સાંજે 5:00.
- પ્રવેશ ફી: મફત.
- સ્થળ: Bhadra, Ahmedabad, Gujarat 380001.
- કેવી રીતે પહોંચવું: અમદાવાદથી બસ/ટેક્સી.
17. ઉપરકોટ ફોર્ટ: ઐતિહાસિક રત્ન
2300 વર્ષ જૂનો ઉપરકોટ ફોર્ટ જુનાગઢમાં આવેલો છે, જે 20 મીટર ઊંચી દિવાલો અને 300 ફૂટ ઊંડી ખાઈ માટે જાણીતો છે. અહીંના નીલમ અને માણેક ગન તેની વિશેષતા છે.
હાઈલાઈટ્સ
- પ્રાચીન સ્ટેપવેલ્સ અને ગુફાઓ.
- નીલમ અને માણેક ગન.
જરૂરી વિગતો
- સમય: સવારે 8:00થી સાંજે 6:00.
- પ્રવેશ ફી: મફત.
- સ્થળ: Junagadh, Gujarat.
- કેવી રીતે પહોંચવું: જુનાગઢ રેલવે/બસથી.
ગુજરાતની યાત્રા કેવી રીતે પ્લાન કરવી?
મુલાકાત માટે શ્રેષ્ઠ સમય
ગુજરાતની મુલાકાત માટે નવેમ્બરથી ફેબ્રુઆરી શ્રેષ્ઠ છે, જ્યારે હવામાન ઠંડું અને યાત્રા માટે અનુકૂળ હોય છે. જન્માષ્ટમી (દ્વારકા) અને રણ ઉત્સવ (ધોલાવીરા) જેવા તહેવારો ખાસ અનુભવ આપે છે.
પરિવહન
- એરપોર્ટ: અમદાવાદ, વડોદરા, ભુજ, અને દીઉ નજીકના એરપોર્ટ છે.
- રેલવે: અમદાવાદ, વડોદરા, સુરત, અને જુનાગઢ રેલવે દ્વારા સારી રીતે જોડાયેલા છે.
- રોડ: ટેક્સી અને બસો દ્વારા તમામ સ્થળો સરળતાથી પહોંચી શકાય છે.
ટીપ્સ
- મોબાઈલ, કેમેરા જેવી ઈલેક્ટ્રોનિક વસ્તુઓ સોમનાથ જેવા મંદિરોમાં પ્રતિબંધિત છે.
- ફોટોગ્રાફી માટે પરવાનગી અને ફી ચેક કરો (જેમ કે વિજય વિલાસ પેલેસ).
- રણ ઉત્સવ દરમિયાન ધોલાવીરાની મુલાકાત લો.
અંતિમ વાત
ગુજરાતના આ 17 ઐતિહાસિક સ્થળો તમને ભૂતકાળની એક અનોખી યાત્રા પર લઈ જશે. લક્ષ્મી વિલાસ પેલેસની ભવ્યતાથી લઈને રાણી કી વાવના શિલ્પો અને ધોલાવીરાના પ્રાચીન અવશેષો સુધી, દરેક સ્થળ એક વાર્તા કહે છે. આ સ્થળોની મુલાકાત લઈને તમે ગુજરાતની સંસ્કૃતિ, ઇતિહાસ અને આધ્યાત્મિકતાનો અનુભવ કરી શકો છો. તો, આજે જ તમારી ગુજરાત યાત્રા પ્લાન કરો અને આ ઐતિહાસિક રત્નોની શોધખોળ કરો!
નોંધ – આ માહિતી traveltriangle પરથી પ્રેરિત છે.